Gąbka uszkonosna (ang. Elephant Ear Sponge) to fascynujący organizm należący do gromady Demospongiae, zamieszkujący ciepłe wody oceaniczne na całym świecie. Jej nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu przypominającego wielkie, powcinane ucho słonia.
Morfologia i Wygląd
Gąbka uszkonosna jest niezwykle plastyczna i może przybierać różne formy, dostosowując się do podłoża i warunków środowiskowych. Jej struktura składa się z porowatej masy tkanki zwanej mezenchymem, w której znajdują się komórki o różnych funkcjach:
- Choanocyty: Komórki z rzęskami, które tworzą prądy wody i pobierają pokarm.
- Amebocyty: Komórki ruchome, które transportują pokarm i uczestniczą w regeneracji tkanek.
- Sclerocytów: Komórek produkujących igły lub włókna ze sklerytu, tworząc szkielet gąbki.
Igły te mogą być proste lub rozgałęzione, a ich obecność i rodzaj zależą od gatunku gąbki. U gąbek usznokonosnych igły są zazwyczaj małe i cienkie, co nadaje im miękką i elastyczną strukturę.
Typ Komórki | Funkcja |
---|---|
Choanocyty | Pobieranie pokarmu, tworzenie prądów wody |
Amebocyty | Transport pokarmowy, regeneracja tkanek |
Sclerocytów | Produkcja szkieletu z igieł lub włókien |
Siedlisko i Tryb Życia
Gąbka uszkonosna preferuje płytkie wody o temperaturze od 18°C do 28°C, osadzając się na piaszczystych dnach lub skałach w pobliżu raf koralowych. Jest gatunkiem filtrującym, co oznacza, że pobiera pokarm z otaczającej go wody.
Prądy wodne generowane przez choanocyty przepychają wodę przez pory gąbki, zatrzymując drobne organizmy takie jak bakterie, fitoplankton i protozoa.
Rozród
Gąbka uszkonosna rozmnaża się w sposób płciowy i bezpłciowy. W rozmnażaniu płciowym participerują gamety żeńskie i męskie, tworząc larwy planktonowe, które roznoszone są przez prąd morski. Larwy te ostatecznie osiedlają się na dnie morskim i przekształcają się w dorosłe gąbki.
W rozmnażaniu bezpłciowym dochodzi do podziału lub pączkowania, tworząc nowe osobniki genetycznie identyczne z osobnikiem macierzystym.
Znaczenie Ekologiczne
Gąbka uszkonosna odgrywa ważną rolę w ekosystemie raf koralowych. Filtrując wodę, oczyszcza ją z nadmiaru materii organicznej i reguluje jej jakość. Jest również źródłem pożywienia dla niektórych ryb i bezkręgowców.
Ciekawostki
- Gąbka uszkonosna może żyć nawet 200 lat!
- Niektóre gatunki gąbek produkują substancje o działaniu antybakteryjnym lub przeciwnowotworowym, które są badane w medycynie.
Gąbka uszkonosna jest niezwykłym organizmem, który pokazuje jak różnorodne i fascynujące może być życie pod wodą. Jej zdolność adaptacji, filtracji wody oraz jej długowieczność czynią ją wyjątkowym elementem ekosystemu raf koralowych.